NA DANAŠNJI DAN: U Docu kod Travnika rođen je nobelovac Ivo Andrić

Ivo Andrić

U Docu kod Travnika na današnji dan, 9. listopada 1892. godine, rođen je Ivo Andrić, književnik i nobelovac.

Nakon završene osnovne škole upisuje sarajevsku Veliku gimnaziju, najstariju bosanskohercegovačku srednju školu. Dobivši stipendiju hrvatskog kulturno-prosvjetnog društva “Napredak”, Andrić 1912. godine započinje studije na Mudroslovnom fakultetu Kraljevskog sveučilišta u Zagrebu. Kasnije studira u Beču i Krakovu.

Andrić se kao sarajevski gimnazijalac kretao u društvu omladinaca iz buntovničke udružbe Mlade Bosne, a kao zagrebački student upoznao je Matoša, i premda se nije svrstao u krug matoševaca, Matoševu smrt komemorirao je predavanjem u Klubu hrvatskih studenata “Zvonimir” u Beču (“Vihor”, 1914). Interniran za vrijeme rata kao jugoslavenski nacionalist, poslije ujedinjenja ušao je u diplomatsku službu, u kojoj brzo napreduje do pomoćnika ministra vanjskih poslova i najzad izvanrednog poslanika i opunomoćenog ministra u Berlinu.

Drugi svjetski rat proveo je povučeno u Beogradu, a poslije 1945. godine bio je prvi predsjednik Saveza književnika Jugoslavije. 1961. godine dobiva Nobelovu nagradu za književnost za cjelokupno životno djelo.

Evo još nekih događaja koji su se odigrali na današnji dan:

1934. – Kralj Aleksandar ubijen u Marseillesu
Na današnji se dan 1934. godine u francuskom gradu Marseillesu dogodio atentat na jugoslavenskog kralja Aleksandra Karađorđevića. On je tog dana došao u Marseilles na krstarici Dubrovnik. Dočekao ga je francuski ministar vanjskih poslova Louis Barthou, pa su zajedno sjeli u automobil i provezli se ulicama ispunjenima klicajućom gomilom koja je izražavala dobrodošlicu. U jednom trenutku iz gomile je istupio atentator Veličko Georgijev Kerin i upucao kralja, francuskog ministra i vozača automobila. Kerin je bio član makedonskog VMRO-a (Vnatrešna makedonska revolucionerna organizacija) pod pseudonimom Vlado Černozemski. Radio je kao vozač vođe VMRO-a Ivana Mihailova i bio je iskusan strijelac. Odmah je na licu mjesta bio proboden mačem jednog francuskog časnika, a zatim ga je dokrajčila bijesna gomila. Naknadno je utvrđeno da francuski ministar Barthou nije umro od njegovog metka, nego od metka koji je ispalio jedan francuski policajac u pokušaju da upuca Kerina. U organizaciju čitavog atentata osim VMRO-a bili su upleteni i Ustaše. Kralj Aleksandar izdahnuo je na licu mjesta. Prema pisanju novina posljednje su mu riječi bile: “Čuvajte mi Jugoslaviju.”

1940. Rođen John Lennon
John Lennon, osnivač grupe The Beatles, rođen je na današnji dan 1940. godine. Godine 1955. osnovao je svoju prvu grupu, The Quarrymen, s prijateljem Peteom Shottonom. Ostali članovi bili su Nigel Walley i Ivan Vaughan. Ivan Vaughan je upoznao Johna sa svojim prijateljem Paulom McCartneyem 1957. godine. Zajedno s njime i, nešto kasnije, Georgeom Harrisonom osniva grupu “The Beatles”. Kasnije (1962.) im se pridružio Ringo Starr. Godine 1963. izdaju svoj prvi album “Please, Please me”. Pjesme “Help”, “Strawberry Fields Forever” i “I Am The Walrus” bili su Lennonovi važniji doprinosi Beatlesima koji su osvojili srca slušatelja i top liste. Grupa se raspada 1970. godine. Posljednji Lennonovi hitovi za grupu bili su “Revolution”, “Across the Universe”, “Don’t Let Me Down” i “Come together”. Već prije raspada grupe snimio je tri eksperimentalna albuma s drugom suprugom Yoko Ono. Najuspješniji albumi su mu “John Lennon/Plastic Ono Band” iz 1970. i “Imagine” iz 1971. godine.

1967. – Pogubljen Che Guevara
Poznati marksistički revolucionar Ernesto Che Guevara pogubljen je na današnji dan 1967. nakon što je pokušao podići revoluciju u Boliviji.

dd1009